Historia Kościoła

Początki Kościoła Ewangelickiego (lub Luterańskiego) sięgają XVI wieku. Były to czasy Reformacji, które zapoczątkowało przybicie przez księdza dr Marcina Lutra do drzwi kościoła zamkowego w Witenberdze 95 tez (31.X.1517 roku). Tezy były wezwaniem do publicznej dyskusji religijnej dotyczącej istoty i skuteczności odpustów. Celem Lutra było doprowadzenie do reformy Kościoła rzymskokatolickiego, ukrócenia występujących w nim nadużyć, niemoralnego życia duchowieństwa, odrzucenia wszystkiego, co niezgodne jest w nim z duchem Ewangelii Chrystusowej. Hierarchowie kościelni z papieżem włącznie nie widzą jednak potrzeby zmian w Kościele i nie chcą odnowy oblicza Kościoła, dlatego cel ten nie został osiągnięty i doszło do podziału Kościoła.

Kościół Ewangelicko-Augsburski (też Ewangelicki, Luterański) bierze swą nazwę od podstawowej księgi wyznaniowej luteranizmu, napisanej przez Filipa Melanchtona i ogłoszonej na sejmie Rzeszy w Augsburgu 25.VI.1530 roku, zwanej wyznaniem augsburskim. Nauka ks. dr Marcina Lutra i innych reformatorów luterańskich oraz wyznanie augsburskie zawarte zostały w księgach symbolicznych zebranych w Księdze zgody z roku 1580, które są wiernym wykładem Pisma Świętego, jedynego źródła wiary i nauki chrześcijańskiej w duchu luterańskim.

Kościół Ewangelicko-Augsburski (Luterański) w Polsce jest spadkobiercą wielowiekowej tradycji. Już w kilka lat po wystąpieniu ks. dr Marcina Lutra w 1517 r. jego pisma i poglądy docierają do Polski. Znajdują życzliwy oddźwięk u wielu i mimo utrudnień, m.in. ze strony władzy kró­lew­skiej, stopniowo powstają parafie ewangelickie w Wielkopolsce, na Pomorzu, Mazurach i Śląsku. Na­bo­żeń­stwa odprawiane są w języku narodowym, powstaje także literatura religijna w języku polskim: tłumaczenia Pisma Świętego, kancjonały – śpiewniki, postylle – zbiory kazań, katechizmy. Reformacja luterańska powszechnie rozwija się wśród mieszczan i chłopów na tere­nach zachodnich i wśród polskiej ludności poza granicami Rzeczypospolitej. Na terenach pod władzą cara rosyjskiego i króla pruskiego powstają parafie luterańskie założone przez kolonistów szukających lepszych warunków życia swoich rodzin. Ich potomkowie szybko się polonizują i biorą aktywny udział w życiu politycznym i kulturalnym kraju.

Obecnie nasze parafie o bardzo zróżnicowanej historii, często nieliczne, posiadają pamiątki bogatej przeszłości i różnych form życia religijnego. Wspólną ich cechą jest wyraźny wpływ Pisma Świętego na życie wspólnoty i jej pojedynczych członków. W przeszłości pozwalało to przetrwać okres kontrreformacji na Śląsku w XVII i XVIII wieku, gdy ewangelicy pozbawieni byli kościołów, szkół i księży. Studiowanie Biblii w domach i spotykanie się na tajnych nabożeństwach pozwoliło zachować wiarę i dotrwać do lepszych czasów.
Ciężkie doświadczenia dla polskich ewan­ge­li­ków przyniosła II wojna światowa, uwięzienie i śmierć wielu księży i osób świec­kich w obozach kon­cen­tra­cyj­nych, wśród nich biskupa kościoła ks. Juliusza Burschego. Po roku 1945 Kościół odradza się do życia w nowych warunkach łącząc parafie należące poprzednio do różnych struktur kościelnych, organizując życie religijne również dla nielicznych rozproszonych współwyznawców. Poza Śląskiem Cieszyńskim nabiera on cech diaspory. Wszędzie i zawsze, pamiętając o doświadczeniach minionych wieków, pragnie przekazywać wezwanie do przyjęcia zbawienia darowanego nam z łaski przez wiarę w Jezusa Chrystusa.

powrót do strony głównej